در ابتدای دوازدهمین نشست «آیین آواز» شهرام صارمی مدیر هنری فرهنگسرای ارسباران تهران در رابطه با دوازدهمین نشست آیین آواز بیان کرد: این نشست تخصصی آموزشی در دو بخش فنی و تئوریک به بحثهایی جداگانه خواهد پرداخت .
در ادامه همچنین علی شیرازی کارشناس و مجری دوازدهمین نشست «آیین آواز» افزود: این سومین باری است که میخواهیم با موضوع ریتم و وزن در آواز ایرانی صحبت کنیم و به نظرم این بحث فعلا برای اهل موسیقی و آواز تازگی خواهد داشت و بسیار زیبنده است که از منظرهای گوناگون به آن پرداخته شود.
وی همچنین افزود: نکته بسیار مهم این است که تقریباً نمیتوان به موضوع وزن و ریتم در آواز پرداخت اما از مقوله متر آواز سخنی به میان نیاورد. این دو به یکدیگر نیازمندهستند و برای شناخت هر یک باید دیگری را هم شناخت.
لازم به ذکر است که در این برنامه امیر انجیری کارشناس ارشد پژوهش هنر و مدرس دانشگاه واز شاگردان زندهیاد استاد مصطفی کمال پورتراب هم در این نشست حضورداشت و در این مورد نیز افزود : مهم ترین وجه تمایز متر در تعریف علمی و موسیقاییاش با آنچه در موسیقی آوازی ملی ما اصطلاح شده است این باشد که متر موسیقی محض تا پایان، دارای میزان بندی مشخص است در حالی که مترهای موسیقی آوازی فاقد میزان بندی به آن مفهوم هستند.
همچنین امیر انجیری در مورد ارکان عروضی و تقطیع هجایی صحبت کرد و به معرفی بحور عروضی رباعی ،دوبیتی،کرشمه ،شاهنامه و ...پرداخت و در تکمیل صحبت هایش در مورد موسیقی متریک و میزان نماها در موسیقی توضیح داد و افزود «موسیقی متریک، حاصل تقسیم محور زمان به قسمتهای دقیقاً مساوی است. در موسیقی متریک محور زمان به واحدهایی که ضرب نامیده میشود، تقسیم میشود .همچون یک متر پارچهای که به واحدهای یک سانتیمتری تقسیم و علامتگذاری شده است. در فرهنگ کنونی موسیقی ایرانی، آثار موسیقی متریک را با اصطلاح «ضربی» از دیگر آثار موسیقی متمایز میکنند؛ چرا که در این آثار، موسیقی، ضرب به ضرب پیش میرود و شنونده با ذوق میتواند این موسیقی را با ضربات دو دست که با فواصل زمانی مساوی بر هم زده میشوند، همراهی کند. در آثار موسیقی ضربی، تقسیمبندی زمانی دیگری نیز وجود دارد که آن را میزانبندی مینامند. در این تقسیمبندی، موسیقی به میزانهای دوضربی، سهضربی، چهارضربی و ... تقسیم میشود. طبق یک قاعده عمومی، ضرب اول هر میزان مؤکد اجرا میشود که باعث میشود میزانهای متوالی از یکدیگر تفکیک شوند. در مقابل، آثار موسیقی دیگری نیز وجود دارد که در آنها محور زمان به واحدهای زمانی دقیقاً مساوی تقسیم نمیشود. در فرهنگ کنونی موسیقی ایرانی از این آثار با صفت «آوازی» یاد میشود که با ساز و به آواز یا هر دو، قابل اجراست .
در ادامه همچنین پیروز ارجمند آهنگساز و استاد دانشگاه که در این نسشت حضور داشت عنوان کرد: سالها درباره آوازهای استاد شجریان و دیگر اساتید تحقیق کردهام و در یافتههایم متوجه وجود نوعی ریتم درونی در آثار آوازی خودمان شدهام. در واقع بهتراست که بگوییم «متر آواز»، یک متر درونی است که خواننده و مجری آواز به مرور زمان و در چنبرۀ یافتههای علمی و تجربیاش از ردیف آوازی و سازی و البته اجراهای خودش و دیگران به تسلط در اجرای آن دست پیدا میکند. این متر به وضوح در تمام آوازهای خوب و پذیرفتنی از نظر هنری قابل ردیابی است.
همچنین در ادامه این نشست که به موضوع «وزن آواز و ریتم در آواز ایرانی» اختصاص یافته بود عباسی فلاح پژوهشگر و علی شیرازی توضیحاتی را ارائه دادند.
در ادامه این برنامه اجرای چند قطعه آوازی با هنرمندی علی شیرازی واجرای خشایار اشکوری خواننده ۱۶ ساله با همراهی سنتور نیما مسعودپورو چند اجرای دیگر همراه بود .