موسیقی آرمانی -حمیدرضاپورعابدابیانه:موسیقی، در کنار ساختار علمی و هنری خود، پیوندی تنگاتنگ با سلیقه شنیداری مخاطبان دارد. سلیقه موسیقایی پدیده‌ای ایستا نیست؛ بلکه حاصل تجربه زیسته، فرهنگ، آموزش، رسانه، جغرافیا و حتی سیاست‌های فرهنگی یک جامعه است. در واقع، آن‌چه مردم می‌پسندند یا نمی‌پسندند، بیش از آن‌که صرفاً به ماهیت صدا مربوط باشد، به پیش‌زمینه‌های ذهنی و فرهنگی آن‌ها برمی‌گردد.
سلیقه شنیداری چگونه شکل می‌گیرد؟
سلیقه شنیداری مردم تحت تأثیر عوامل متعددی شکل می‌گیرد:
-
تربیت موسیقایی: آموزش رسمی یا غیررسمی موسیقی در کودکی نقش مهمی در شکل‌گیری ذائقه دارد. کودکانی که از سنین پایین با موسیقی کلاسیک، محلی، یا حتی موسیقی دستگاهی ایران آشنا می‌شوند، در بزرگسالی انتخاب‌های شنیداری متفاوتی دارند.
-
رسانه و فضای مجازی: رسانه‌ها، به‌ویژه در دهه‌های اخیر، نقش اساسی در جهت‌دهی به سلیقه عمومی دارند. آن‌چه بیشتر شنیده، تبلیغ یا بازنشر می‌شود، به مرور به "معیار سلیقه" بدل می‌گردد، ولو اینکه از منظر هنری در سطح بالایی نباشد.
-
ساده‌سازی ساختار موسیقی: بسیاری از آثار پرمخاطب، به دلیل سادگی ساختاری در ملودی، ریتم یا کلام، سریع‌تر در ذهن مخاطب می‌نشینند. این سادگی گاهی منجر به محبوبیت عمومی می‌شود، اما ممکن است با عمق هنری فاصله داشته باشد.
-
هویت فرهنگی و اجتماعی: افراد بر اساس تعلقات قومی، زبانی یا طبقاتی، نوع خاصی از موسیقی را ترجیح می‌دهند. برای مثال، موسیقی فولکلور برای برخی نه‌فقط صوت، بلکه بخشی از هویت شخصی و خانوادگی است.
وظیفه هنرمند در برابر سلیقه عمومی چیست؟
هنرمندِ آگاه، صرفاً دنباله‌رو سلیقه عمومی نیست، بلکه نقش مهمی در هدایت و ارتقاء سلیقه شنیداری جامعه دارد. موسیقیدان حرفه‌ای باید با حفظ استانداردهای هنری، به خلق آثاری بپردازد که هم با مخاطب ارتباط برقرار کند و هم سطح شنیداری او را ارتقاء دهد. این کار نیازمند:
-
شناخت دقیق از نیاز و ذائقه مخاطب
-
ترکیب خلاقانه‌ی فرم‌های مدرن و سنتی
-
پرهیز از سطحی‌گرایی در آهنگ‌سازی و اجرا
-
سرمایه‌گذاری روی آموزش عمومی موسیقی
از شنیدن تا فهمیدن موسیقی
شنیدن موسیقی با فهم موسیقی تفاوت دارد. بسیاری از مخاطبان ممکن است قطعه‌ای را صرفاً به‌خاطر ریتم یا کلام دوست داشته باشند، اما درک عمیق‌تری از هارمونی، فرم یا بیان هنری آن نداشته باشند. رسالت آموزش موسیقی، عبور دادن مخاطب از شنیدن صرف به سمت شنوایی تحلیلی و آگاهانه است؛ جایی که مخاطب بتواند زیبایی را نه‌فقط حس، بلکه بفهمد.
منبع عکس : اینترنت
